Vừa nghe tin cậu Tiến, phó 2-thuyền viên công ty Inlaco sài gòn bị tai nạn khi đang làm dây trên tàu ở nước ngoài. Tôi chợt buồn. Đây không phải là tai nạn làm dây gây chết người lần đầu đối với thuyền viên Việt nam. Có biện pháp nào khắc phục không?
Làm dây là công việc bắt buộc của thuyền viên khi tàu ra, vào bến. Đứt dây, gây chết người luôn là tai họa đe dọa thuyền viên.
Dây đứt gây chết người đã từng xảy ra trong ngành hàng hải Việt nam. Riêng công ty VOSCO, đã xảy ra 3 trường hợp. Nguyên nhân gây chết người thường là do dây bị đứt, quật vào người thuyền viên. Hoặc dây đứt, thuyền viên bị ngã, đập đầu xuống boong tàu.
Vậy tránh bằng cách nào?
1. Cảnh giác với điều kiện cập hay rời tàu không thuận lợi
Về lý thuyết, tàu chỉ cập cầu hay rời cầu khi gió nhẹ, lúc thủy triều đứng. Nhưng thực tế thì khác. Nhờ có sự hỗ trợ của tàu lai có công suất lớn, tàu có thể cập hay rời cầu kể cả trong tình trạng thời tiết không thuận lợi. Trong điều kiện dòng chảy mạnh, gió thổi mạnh, nhất là thổi từ cầu ra, đòi hỏi thuyền viên phải khẩn trương làm dây. Đây là lúc tai nạn thường xảy ra.
“Mọi người phải cảnh giác khi tàu ra, vào cầu trong điều kiện không thuận lợi”
2. Không nên quá vội vã
Trước khi rời cầu, nên thu những dây không cần thiết về trước. Và để lại một dọc, một chéo(single up). Sau đó, sẽ bắt dây tàu lai. Cuối cùng mới cởi những dây còn lại. Công việc cứ từ tốn mà làm. Ăt không mấy khi xảy ra sự cố.
Trước khi cập cầu, Mũi, Lái nên sẵn sàng một dây dọc và một dây chéo và chỉ một dọc một chéo thôi. Dây đầu tiên đưa lên bờ thường là dây chéo. Khi đã đưa lên bờ đủ một dọc, một chéo coi như đã hoàn thành việc bắt dây. Không nên quá vội vã, hối thúc thuyền viên, khiến họ lúng túng dễ gây nên tai nạn.
Thông thường, thuyền trưởng hay bị động bởi lệnh của hoa tiêu. Chủ động điều chỉnh lệnh của hoa tiêu, truyền lệnh từ tốn, từng bước, từng bước một là phụ thuộc vào bản lĩnh của mỗi thuyền trưởng.
“step by step” là khẩu hiệu an toàn. Tai nạn chỉ có thể xảy ra khi con người ta quá vội vã mà thôi.”
3. Không quấn dây vào tời nhiều vòng
Đôi khi ta cần kéo tàu bằng tời. Tàu nặng, tời kéo không được. Theo bản năng, ta thường quấn thêm một vòng, rồi một vòng nữa vào tời. Ta sẽ dạng chân cố giữ chặt đầu dây. Nếu có tác động bên ngoài đột ngột làm dây căng, sức người giữ không nổi. Dây tuột khỏi tay, quật vào người, gây nên tai nạn.
“Không bao giờ quấn quá 3 vòng dây vào tời. Đừng cố giữ dây khi quá căng. Phải đấm chùng dây từ từ khi nó quá căng.”
4. Đề phòng tàu lai đẩy đột ngột
Khi một bên, Mũi hay Lái tàu đã đưa dây lên bờ và thu thẳng dây. Phía kia lại có tàu lai đẩy mạnh. Nếu không có sự phối hợp hài hòa, dây căng và đứt đột ngột.
“Phải thông báo cho Mũi-Lái biết trước khi ra lệnh cho tàu lai đẩy tàu”
5. Cần tránh xa dây căng
Khi dây đang căng, mọi người cần tránh xa, nhất là dây tàu lại đang kéo.
“Đứng xa dây căng, nếu dây đứt cũng không thể đập vào người được”
6. Mũi-Lái nên cảnh báo buồng Lái mỗi khi cảm thấy nguy hiểm, khó khăn
Ra lệnh là quyền của Buồng Lái, nhưng thực hiện lệnh làm dây còn phụ thuộc vào hoàn cảnh cụ thể. Thuyền viên làm dây phải chủ động trong khi nhận lệnh. Và kịp thời phản ánh những khó khăn của mình cho buồng Lái biết. Bị động và cứng nhắc làm theo lệnh buồng Lái, không phản ánh những khó khăn kịp thời, sẽ khiến việc làm dây thêm khó khăn và dễ gây nguy hiểm cho người làm dây.
“Nguy cơ tai nạn luôn tiềm ẩn trọng mọi công việc hàng ngày. Chỉ cần chúng ta cảnh giác và tuân thủ đúng qui trình, tai nạn sẽ không xảy ra.”
Trang Chính 