Hiện tượng nứt mặt quy lát là do quy lát phải chịu ứng suất nhiệt quá cao và thay đổi đột ngột làm kim loại co dãn đột ngột (nóng lạnh đột ngột).
Từ luận điểm đó, có thể khẳng định nguyên nhân ban đầu của hiện tượng nứt là động cơ đã hoạt động trong tình trạng nhiệt độ nước làm mát cao quá mức cho phép (overheating). Nhiệt độ cao quá mức cho phép thường do áp lực nước làm mát thấp, thiếu nước làm mát trong hệ thống làm mát. Khi nhiệt độ tăng quá cao thợ máy đã không biết cách sử lý, cấp nước lạnh vội vã cho hệ thống.
Những tình huống dẫn đến nứt quy lát như sau:
Tàu đang chạy, thợ máy trực ca không chú ý đến bổ xung nước ngọt làm mát cho hệ thống, đến một mức nào đó áp lực nước ngọt trở lên thấp làm cho nhiệt độ nước ngọt làm mát tăng quá mức. Khi thấy máy bốc khói và chuông báo động kêu inh ỏi, phiên ca trực (đang ngủ trong phòng điều khiển) vội vã kiểm tra. Một ông nhanh chóng mở ào nước lạnh bổ xung cho hệ thống. Quy lát, sơ mi nóng rẫy gặp nước lạnh nên bụp một cái nứt toac đồng loạt.
Do vậy, để tránh nứt quy lát khi "mất nước" nếu là máy chính, cần phải:
1) Giảm vòng quay của máy từ từ về slow speed; theo dõi nhiệt độ nước làm mát
2) Bổ xung nước từ từ và theo dõi sự thay đổi nhiệt độ nước làm mát;
3) Khi nhiệt độ động cơ đã ổn định ở giá trị cho phép, nếu thấy an toàn thì ta tăng dần tay ga. Tuy nhiên tốt nhất là dừng máy, cài máy via via máy khoảng 30 phút mở các cửa các te để kiểm tra bên trong. Nếu chắc chắn mọi việc đã về trạng thái bình thường thì cho máy hoạt động tiếp.
Với máy đèn:
1) Giảm tải của máy và ngắt hoàn toàn tải của máy,
2) Cho chạy không tải, lúc này nhiệt độ nước sẽ không tăng thêm. Khi đảm bảo máy không còn quá nóng thì cấp nước từ từ vào máy,
3) Tắt máy và via tay trong khoảng 15 phút
4) Kiểm tra bên trong để đánh giá mức độ ảnh hưởng của sự cố. Thậm chí tháo mặt quy lát nếu thấy cần thiết.