Cognac là tên một thị trấn của Pháp, tên một loại rượu brandy được sản xuất trong vùng này. 90% rượu Cognac phải được làm từ nho Ugni Blanc, Folle Blanche, hoặc Colombard còn lại 10% là làm từ Folignan, Jurancon blanc, Meslier St – Francois, Montils và Sémillon. Tuy nhiên hầu hết rượu Cognac đều được làm từ Ugni Blanc. Nó phải được chưng cất ít nhất là 2 lần trong thiết bị chưng cất bằng đồng và phải được ủ 2 năm trong thùng gỗ sồi Pháp. Cognac là một trong 3 vùng sản xuất rượu Brandy của Châu Âu được chia ranh giới rõ rệt, hai vùng còn lại là Armagnac của Pháp và Jerez của Tây Ban Nha.
Cognac được chia ra làm 6 vùng nhỏ sắp xếp theo thứ tự chất lượng từ ngon xuống là: Grande Champagne, Petite Champagne (hay còn gọi là "Petite Fine Champagne"), Borderies, Fins Bois, Bons Bois và Bois Ordinaires . Những loại rượu Cognac ngon nhất đều xuất phát từ Grande Champagne và Petite Champagne. Khi Cognac được pha chế từ 2 vùng này sẽ được gọi là Fine Champagne. Tuy nhiên , chỉ có rượu Cognac làm ở Grande Champagne mới được gọi là Grande Champagne.
Rượu Cognac được cất hai lần, khác với rượu Armagnac của tỉnh bên cạnh chỉ cất một lần, vì thế "sần sùi" hơn, cũng có vẻ riêng của nó và có người lại thích hơn Cognac. Sau khi cất, rượu được trữ trong tônô sồi [2] ít nhất hai năm, nhiều hơn có thể một hai chục năm, để rượu được trộn lẫn với chất nhựa sồi trong thùng, làm nên đặc trưng của Cognac. Trong thời gian đó mỗi năm người làm rượu đều nếm, nếu thấy đủ già thì chuyển sang những thùng rượu cũ (mà chất tanin, tinh dầu, trong gỗ đã mất hết) hoặc thùng lớn bằng thuỷ tinh hay thép đặc biệt không rỉ, để rượu giữ nguyên chất lượng không đổi nữa. Từ khi rượu mới ra lò đến khi hết giai đoạn "trưởng thành" thì chất cồn bay hơi, từ khoảng 70° (độ GL) xuống đến trên dưới 40°. Thời gian ngắn thì độ cồn còn nặng, thời gian dài thì độ cồn có thể xuống dưới mức 40°.
Vì vậy chai rượu bạn mua [3] uống luôn luôn được pha chế từ nhiều thùng rượu già trẻ khác nhau để đạt độ cồn 40°, là độ tối thiểu cho phép, (nhưng cũng ít khi người ta bán rượu nặng hơn, 42° hay 45°, những thứ đó thường dùng để làm bếp). Những thùng đó có thể có xuất xứ khác nhau nếu không ghi rõ. Người pha chế rượu có mũi và miệng rất tinh tế để mỗi lần đều đạt được cái mùi vị đặc trưng cho nhãn hiệu riêng của mình. Ngoài ra không cho phép thêm vào bất cứ chất gì khác (đặc biệt là đường, hay cồn nguyên chất, sự gian dối này ngày xưa hay xẩy ra) trừ nước tinh khiết, cho phép để làm loãng thứ rượu mà đa phần là những thùng "nuôỉ" ngắn ngày, độ cồn còn quá cao.
Các thùng sồi được cất giữ trong các "chais" [4], điều đặc biệt quan trọng là các thùng đều ghi năm cất rượu, và các chais đều khoá bằng hai khoá. Một của nhà sản xuất, và một do thanh tra của BNIC giữ, như thế để bảo đảm tuổi của các thùng rượu. Khi đem vào hay đem ra để pha chế vì thế đều phải có mặt thanh tra BNIC. Vì trong tổ chức này có mặt mọi nhà sản xuất cạnh tranh với nhau nên không có chuyện ai cho phép ai gian lận.
Cho dù được sản xuất tại Cognac nhưng nếu không đủ tiêu chuẩn chất lượng của Viện kiểm chứng quốc gia chuyên về Cognac (BNIC) thì cũng không được gọi là Rượu Cognac. Rượu Brandy được sản xuất khắp nước Pháp và trên thế giới nhưng cũng không được gọi là Rượu Cognac.
Rượu Cognac phải có 3 điều kiện sau:
+ Phải được sản xuất tại những vùng của Cognac và dùng loại rượu vang được sản xuất từ một số giống nho nhất định.
+ Phải được chưng cất qua 2 lần bằng thiết bị chưng cất bằng đồng.
+ Phải được ủ trong thùng gỗ sồi của Pháp để tạo mầu sắc và hương vị riêng cho Cognac.
ĐIỀU GÌ LÀM CHO COGNAC TRỞ NÊN ĐẶC BIỆT?
Điều làm cho Cognac trở nên đặc biệt đó chính là sự kết hợp của 3 yếu tố: Khí hậu và thổ nhưỡng, cách thức chưng cất; bí quyết pha trộn.
ĐẲNG CẤP CỦA RƯỢU COGNAC
Rượu Cognac có những đẳng cấp không chính thức sau đây:
VS là viết tắt của từ Very Special . Nói chung, đây là cấp độ thấp nhất của nhà sản xuất. Ít nhất thời gian ủ loại rượu này phải được 2 năm trong thùng.
A.E.Dor Selection 5 năm : Tươi mát và có hương vị hoa quả. Nho của vùng Fins Bois đóng một phần trong quá trình pha trộn làm cho chai Selection có hương vị đặc trưng.
VSOP viết tắt của Very Special (hoặc Superior) Old Pale, hoặc Réserve: Đây là cấp độ thứ 2 của Cognac. Thời gian ủ rượu trong thùng ít nhất là 4 năm nhưng nếu ủ trong thùng gỗ sồi thì phải lâu hơn.
A.E.Dor Rare fine Champagne 8 năm : Phóng khoáng, mùi dịu có hương vị hoa quả, hậu vị dài. Được kết hợp giữa hai dòng Grande Champagne và Petite Champagne.
XO viết tắt của Extra Old: Đây là cấp thấp nhất của rượu cao cấp. Thời gian ủ trong thùng gỗ sồi ít nhất là 5 năm và có thể lên tới 25 năm.
A.E.Dor Vieille Fine Champagne 25 năm : Kết hợp giữa Grande Champagne và Petite Champagne tạo thành rượu có hương vị nhẹ nhàng, hài hòa và rất ngon.
Tùy theo từng nhà sản xuất mà Cognac có thêm những đẳng cấp cao hơn. Giới thiệu sau đây về một số đẳng cấp rượu của hãng A.E.Dor là một ví dụ:
A.E.Dor Extra XO 30 năm:
Kết hợp giữa Grande Champagne và Petite Champagne tạo thành rượu có hương vị nhẹ nhàng, Vỏ được thiết kế mạ vàng đẹp mắt.
A.E.Dor Legend XO 35 năm: Loại rượu này được làm từ những loại rượu lâu năm được chọn lựa kỹ lưỡng sau đó được ủ tiếp trong hầm rượu gần sông Charenters. Được pha trộn giữa Grande Champagne và Borderies. Loại Cognac này rất ngon và tròn trịa. Được đóng chai sành.
A.E.Dor Gold XO 40 năm: Là loại rượu tuyệt vời dành cho những người sành rượu. Được kết hợp giữa Grande Champagne, Petite Champage, Borderies. A.E.Dor Gold êm, hậu vị dài với những hương thơm quyến rũ. Được ủ và nuôi lâu năm trong hầm rượu St Amand de Grave ngay trung tâm của Cognac. Được đựng trong chai sành.
A.E.Dor Extra XO 50 năm: Là loại rượu tuyệt hảo, dành cho những người thực sự sành điệu và có kiến thức sâu đậm.Được ủ hoàn toàn ở vùng Grande Champagne.Đóng trong chai pha lê đặc biệt và đặt trong hộp gỗ sang trọng.