Bạn thiếu dưỡng khí, bạn sẽ thấy mệt và không muốn làm việc.
Máy thiếu “dưỡng khí”, máy cũng mệt mỏi và không muốn “nổ”.
Không khí xung quanh bạn thì nhiều. Song đôi khi bạn vẫn cảm thấy không thoải mái vì ô-xi thiếu.
Buồng máy gió vẫn thổi ào ào, nhưng máy vẫn ì ạch vì ô-xi trong buồng máy loãng
Các chuyên gia bảo “thiếu gió” thì máy không nổ được, hay nổ không tốt. Người ngoài nghề thì bảo: “thiếu ô-xi, máy không thở được. Máy mệt, máy chết”.
Ô-xi trộn với khí cháy sẽ cho một hỗn hợp nổ. Hỗn hợp nổ lí tưởng là hỗn hợp nổ có đủ ô-xi.
Sau đây là mấy câu chuyện về máy thiếu “ô-xi”
….
Câu chuyện thứ 1- Tại cái thằng “Tăng-Áp”
Năm 1976, Máy chính tàu Viẹt nam-Nam tư trục trặc trên đường từ Nhật về Việt nam. Máy đang chạy ro ro, bỗng chốc ì ạch rồi tậm tịt dần. Máy trưởng cùng các Sĩ quan máy xoay trần, nhẫy bóng mồ hôi dưới buồng máy. Họ xem xét nhiên liệu, vòi phun, hệ thống làm mát…song vẫn vô hiệu. Khi tàu chạy ngang Hồng-công thì không còn cố được nữa. Thuyền trưởng quyết định ghé vào Hồng-công để xin trợ giúp từ Bờ.
Cánh thợ Hồng-công đã trực sẵn, chờ tàu thả neo. Họ kiểm tra tua-bin tăng áp máy chính. Các cánh tua-bin bị mẻ và làm phẳng bởi các mẩu séc-măng gãy. Máy không chạy được vì thiếu gió tăng áp. Máy trưởng bảo: “tại cái thằng tăng áp”
Câu chuyện thứ 2- “Chỉ tại cái công tắc quạt”
Năm 1978, tàu Sông đáy rời cảng Sài gòn đi Xing-ga-po. Trước khi rời cảng Sài gòn, Máy trưởng đã kiểm tra hệ thống máy chính, cân chỉnh khe hở xu-páp…Ông thường nhún vai sau mỗi lần kiểm tra máy: “ yên tâm đi !”
Sự “yên tâm” lần này không còn. Sự “lo lắng” đã xuất hiện ngay sau khi tàu trả Hoa tiêu. Và nhất là khi buồng máy nhận lệnh “full ahead”.
Máy chính bỗng dưng không nâng được vòng tua định mức. Cố lết đến gần vùng biển Côn đảo, thì máy phải “xì tốp”. Tàu thả trôi.
Mọi việc lại lặp lại từ đầu. Kiểm tra thứ tự nổ. Cân chỉnh xu páp. Xem xét chất lượng vòi phun…Song máy vẫn không nâng được vòng tua định mức.
Trong lúc mọi người bó tay thì một chấm dầu phát hiện các quạt gió buồng máy đang để ở vị trí “hút ra”, rụt rè hỏi Máy trưởng:
-“ báo cáo anh, hay tại quạt “hút ra” ạ ?”
Máy trưởng trợn mắt: “ăn thua gì mấy cái lẻ tẻ ấy?”.
Cậu chấm dầu cảm thấy “tẽn tò” về đề xuất của mình.
Máy vẫn ì ạch sau mấy lần cân chỉnh lại. Mệt mỏi, Máy trưởng nói như thở hắt ra:
-“thử chuyển cái quạt gió thổi vào xem nào”
…“ Quạt thổi vào”. Máy nổ giòn dã. Vòng tua máy nâng lên nhẹ nhàng. Ông Máy trưởng thở phào: chỉ tại cái “công tắc quạt”
Câu chuyện thứ 3- Chỉ tại con “thiêu thân”
Năm 1982 tàu Thái bình đi Nhật chở gạo. Chuyến hành trình chở 13,500 tấn gạo bao đi Ma-đa-gát-sca(châu phi). Biển êm, tàu chạy phăng phăng 16~17 hải lí/giờ.
Máy trưởng là người mẫn cán và rất sát sao công việc. Ông mời Thuyền trưởng tham quan buồng máy và diễn giải:
- công suất máy chính phụ thuộc rất lớn vào chất lượng gió trong buồng máy. Tôi đang tìm cách ngăn chặn lũ thiêu thân đang bịt kín đầu tua-bin máy chính, làm giảm chất lượng gió. Lũ này đang bị hút qua các quạt buồng máy. Tôi sẽ tạo các lưới để chặn chúng lại.
Thuyền trưởng nhắc nhở:
- cải tiến là tốt. Song chú ý các tấm lưới có thể làm giảm lưu lượng gió vào buồng máy.
Trả xong 13,500 tấn gạo cũng là lúc các ống gió buồng máy được lắp các tấm lọc “thiêu thân”.
Tàu rời Ma-đa-gát-sca đi Bun-ga-ri. Biển êm và rất xanh. Mọi người cảm thấy nhẹ nhõm sau gần một tháng tù túng trong cảng.
Sự nhẹ nhõm đó không dài vì Máy trưởng vừa thông báo: máy không thể nâng được vòng tua.
Tốc độ tàu từ 16~17 hải lí, giảm còn 9~10 hải lí. Thật là tai hại. Thời gian hành trình có lẽ tăng gấp đôi. Mọi người lo lắng.
Máy trưởng đã làm mọi biện pháp cải thiện tình trạng, song máy vẫn ì ạch. Ông nghĩ đến nguyên nhân khách quan và đề đạt với Thuyền trưởng:
- Có thể hà bám vào thành tàu trong thời gian tàu dỡ hàng. Hà bám sẽ làm ma sát vỏ tàu tăng. Tải tăng sẽ khiến máy không tăng được vòng tua. Cần có biện pháp làm sạch hà ngay!
Ông đại phó không cho là vậy. “ Tải hà không thể bằng tải của 13,500 tấn gạo được”, ông khẳng định.
Thuyền trưởng dung hòa: “ có bệnh thì vái tứ phương”. Thôi, ta cứ xủi hà vỏ tàu.
Hà xung quanh vỏ tàu được thuyền viên xủi sạch sau một ngày nổ lực. Thuyền trưởng thưởng nóng cho tổ Boong hai két bia Hê-ni-ken để chờ ăn mừng.
Tàu vẫn ì ạch. Vòng tua vẫn không nâng được sau khi xủi hà. Không khí trên tàu càng nặng nề hơn trước.
Máy trưởng lại nghĩ tới sự biến dạng vỏ tàu. Vỏ tàu mà biến dạng thì tải thay đổi. Và vòng tua không nâng lên được là do tải quá lớn?…
Thuyền trưởng cũng trăn trở không kém. Ông đề nghị máy trưởng rà soát lại tình trạng máy trước khi xảy ra sự cố. Ông gợi ý: “phải điều-nghiên-phân-tổng” theo phương pháp của Mác. Hãy xem lại các công việc mà chúng ta đã làm. Phải chăng vì ta đã chắn mấy ống thông gió?
- Không. Máy trưởng giận giữ phẩy tay khẳng định
- …
Tàu vẫn tiếp tục hành trình với tốc độ “rùa bò”. Nhiệt độ buồng máy mỗi ngày một cao.
Thuyền trưởng mở hội nghị “diên hồng” gồm máy trưởng, đại phó, máy nhất và chính ủy..để tìm tiếng nói chung.
Máy trưởng vẫn nghiêng về nguyên nhân vỏ tàu bị biến dạng và giải thích các đường đặc tính, vùng hoạt động “A”, “B”…của máy chính.
Đợi mọi người ngớt ý kiến, ông Chính ủy chậm rãi xen vào: “hay tại chúng ta vừa “cải tiến” ống gió?
- Hừ, anh biết đếch gì mà nói? Máy trưởng phản ứng
- Dốt. Nút mũi anh lại, anh có thở được không? Chính ủy giận dữ
- Tôi không họp nữa! Máy trưởng bỏ ra về
Hội nghị “Diên hồng” thất bại. Tuy nhiên, gợi ý đã lóe trong đầu mọi người.
Sau thời gian nín lặng, ngẫm nghĩ, máy trưởng quyết định gỡ dần các lưới chắn ống gió.
Gỡ một tấm lưới chắn ống gió, máy tăng năm vòng tua. Gỡ thêm một lưới nữa, máy nâng tiếp năm vòng tua…..
Máy trưởng lẩm bẩm: hừ, chỉ tại con “thiêu thân”
Trang Chính 